Thủ tục khai nhận di sản thừa kế

Câu hỏi: Bố mẹ tôi sinh được 04 người con, tôi là con cả trong gia đình. Bố mẹ tôi chết năm 1995 không để lại di chúc, bố mẹ tôi có một mảnh đất với diện tích 350m2, anh em tôi sống hoà thuận không tranh chấp. Hiện nay, các anh chị em tôi có mong muốn khai nhận di sản thừa kế của cha mẹ để lạị. Vậy, Luật sư cho tôi hỏi thủ tục khai nhận di sản thừa kế của ba tôi như thế nào? Và trình tự thực hiện ra làm sao? Trân trọng cảm ơn Luật sư.

Trả lời: Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi cho chúng tôi, liên quan đến câu hỏi của bạn, chúng tôi xin trả lời như sau:

1. Căn cứ pháp lý

- Bộ Luật dân sự năm 2015

- Luật Công chứng năm 2014

2. Khai nhận di sản thừa kế

Phân loại khai nhận di sản thừa kế:Theo quy định tại Điều 58 Luật công chứng năm 2014 thì có hai trường hợp quy định về việc khai nhận di sản thừa kế đó là:  

- Người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật.

- Những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó (không áp dụng đối với người thừa kế theo di chúc).

Căn cứ vào Điều 611 Bộ Luật dân sự năm 2015 quy định thời điểm, địa điểm mở thừa kế. Theo đó:

“Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trường hợp Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 71 của Bộ luật này.

Địa điểm mở thừa kế là nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản; nếu không xác định được nơi cư trú cuối cùng thì địa điểm mở thừa kế là nơi có toàn bộ di sản hoặc nơi có phần lớn di sản”.

Theo thông tin bạn cung cấp, bố mẹ bạn mất năm 1995 không để lại di chúc thì thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Địa điểm mở thừa kế là nơi làm phát sinh các quyền và nghĩa của của người thừa kế.

3. Hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế:

 Theo quy định của Luật công chứng thì hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản thừa kế bao gồm:

- Phiếu yêu cầu công chứng;

-  Giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết; Giấy đăng ký kết hôn của người để lại di sản, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (nếu có)…

- Dự thảo Văn bản khai nhận di sản thừa kế (nếu có);

- Các giấy tờ nhân thân: Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân hoặc hộ chiếu hoặc sổ hộ khẩu, sổ tạm trú… của người khai nhận di sản thừa kế;

- Các giấy tờ về tài sản: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký xe ô tô… Các giấy tờ khác về tình trạng tài sản chung/riêng như bản án ly hôn, văn bản tặng cho tài sản, thỏa thuận tài sản chung/riêng…

- Di chúc (nếu có)

- Giấy tờ chứng minh mối quan hệ của người để lại di sản với người nhận di sản thừa kế (giấy khai sinh), trường hợp người được nhận di sản đã chết thì phải có giấy chứng tử hoặc quyết định/bản án của Toà án tuyên người đó đã chết.

- Hợp đồng ủy quyền (nếu có trong trường hợp nhiều người được nhận thừa kế nhưng không chia di sản)…

4. Việc công chứng Văn bản khai nhận di sản thừa kế được thực hiện tại các tổ chức hành nghề công chứng gồm Phòng công chứng và Văn phòng công chứng.

4. Trình tự, thủ tục công chứng Văn bản khai nhận di sản thừa kế

Bước 1: Chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ, giấy tờ đã nêu ở trên (01 bộ).

Lưu ý: Với những giấy tờ yêu cầu bản sao thì bắt buộc trước khi nhận Văn bản khai nhận di sản đã được công chứng phải mang theo bản chính để đối chiếu.

Bước 2: Tiến hành công chứng Văn bản khai nhận di sản

Sau khi nộp đủ hồ sơ, giấy tờ, Công chứng viên sẽ tiến hành xem xét, kiểm tra:

- Nếu hồ sơ đầy đủ: Công chứng viên tiếp nhận, thụ lý và ghi vào sổ công chứng;

- Nếu hồ sơ chưa đầy đủ: Công chứng viên hướng dẫn và yêu cầu bổ sung;

- Nếu hồ sơ không có cơ sở để giải quyết: Công chứng viên giải thích lý do và từ chối tiếp nhận hồ sơ.

Bước 3: Niêm yết việc thụ lý Văn bản khai nhận di sản

Sau khi hồ sơ được tiếp nhận, tổ chức hành nghề công chứng sẽ tiến hành niêm yết công khai tại trụ sở của Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản.

Trong trường hợp không xác định được nơi thường trú cuối cùng thì niêm yết tại nơi tạm trú có thời hạn cuối cùng của người đó. Thời gian niêm yết là 15 ngày.

Nội dung niêm yết phải nêu rõ:

- Họ, tên người để lại di sản;

- Họ, tên của những người khai nhận di sản;

- Quan hệ của những người khai nhận di sản với người để lại di sản;

- Danh mục di sản thừa kế.

Đặc biệt, trong thông báo niêm yết phải ghi rõ:

Nếu có khiếu nại, tố cáo về việc bỏ sót, giấu giếm người được hưởng di sản, bỏ sót người thừa kế, di sản thừa kế không thuộc quyền sở hữu, sử dụng của người để lại di sản thì khiếu nại, tố cáo đó phải gửi cho tổ chức hành nghề công chứng thực hiện niêm yết

Sau 15 ngày niêm yết, UBND cấp xã có trách nhiệm xác nhận việc niêm yết.

Lưu ý: 

- Nếu di sản có cả bất động sản và động sản hoặc chỉ có bất động sản thì phải niêm yết tại UBND nơi người để lại di sản thường trú và nơi có đất (nếu nơi có đất khác nơi thường trú của người này);

- Nếu di sản chỉ có động sản, trụ sở tổ chức hành nghề công chức và nơi thường trú/nơi tạm trú cuối cùng của người để lại di sản không cùng tỉnh, thì có thể đề nghị UBND cấp xã nơi người để lại di sản thừa kế thường trú/tạm trú niêm yết.

Bước 4: Hướng dẫn ký Văn bản khai nhận di sản

Sau khi nhận được niêm yết mà không có khiếu nại, tố cáo thì tổ chức hành nghề công chứng thực hiện giải quyết hồ sơ:

- Nếu đã có dự thảo Văn bản khai nhận: Công chứng viên kiểm tra các nội dung trong văn bản đảm bảo không có điều khoản vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội…

- Nếu chưa có dự thảo: Công chứng viên soạn thảo theo đề nghị của người khai nhận di sản. Sau khi soạn thảo xong, người thừa kế đọc lại nội dung, đồng ý và sẽ được Công chứng viên hướng dẫn ký vào Văn bản khai nhận di sản thừa kế.

Bước 5: Ký chứng nhận và trả kết quả

Công chứng viên yêu cầu người thừa kế xuất trình bản chính các giấy tờ đã nêu ở trên để đối chiếu trước khi ký xác nhận vào Lời chứng và từng trang của Văn bản khai nhận này.

Sau khi ký xong sẽ tiến hành thu phí, thù lao công chứng, các chi phí khác và trả lại bản chính Văn bản khai nhận cho người thừa kế.

Trên đây là nội dung chúng tôi tư vấn liên quan đến thủ tục khai nhận di sản thừa kế, mọi thắc mắc liên quan đến nội dung tư vấn vui lòng liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.

Văn bản thừa kế, chia di sản thừa kế, thủ tục khai nhận di sản thừa kế, muốn khai nhận thừa kế di sản do cha mẹ để lại, trình tự khai nhận di sản thừa kế, thủ tục chia di sản thừa kế, thừa kế theo pháp luật, thừa kế theo di chúc, những ai được hưởng thừa kế.

 

 

CÔNG TY TNHH HPT CONSULTING

Tầng 04 Tòa nhà EVN, Số 145 đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, Khuê Trung, Cẩm Lệ, Tp. Đà Nẵng

Liên hệ : 0935.434.068 - 0935.068​.683 - 0935.564.068